آثار ارتجاعارتجاع، واپس‌گرایی، بازگشت یا پافشاری بر آداب و عقاید باطل گذشتگان و مخالفت با پیشرفت و نوآوری است. در برخی از آیات، بازگشت به عقاید کهنه و باطل، سبب خسران است. ۱ - خسراندر برخی از آیات، بازگشت به عقاید کهنه و باطل، سبب خسران دانسته شده است: «اِن تُطیعوا الَّذینَ کَفَروا یَرُدّوکُم عَلی اَعقبِکُم فَتَنقَلِبوا خسِرین». که با توجّه به دسته‌ای دیگر از آیات شاید بتوان این خسران را «حرمان دائم از رستگاری»، «حبط عمل در دنیا و آخرت » و «عذاب جاودان» دانست. ۲ - حرمان دائم از رستگاریدر ماجرای اصحاب کهف، نتیجه و پیامد بازگشت به آیین باطل، حرمان دائم از رستگاری دانسته شده است: «اِنَّهُم اِن یَظهَروا عَلَیکُم یَرجُموکُم اَو یُعیدوکُم فی مِلَّتِهِم ولَن تُفلِحوا اِذًا اَبَدا». هم‌چنین در آیه ۲۱۷ بقره پس از بیان تلاش مشرکان برای انحراف مؤمنان از دین می‌افزاید: کسی که از دین برگردد و در حال کفر بمیرد، تمام اعمال نیکش در دنیا و آخرت ضایع می‌شود و چنین کسی، اهل دوزخ و همیشه در آن خواهد بود:«ومَن یَرتَدِد مِنکُم عَن دینِهِ فَیَمُت وهُوَ کافِرٌ فَاُولئِ کَ حَبِطَت اَعملُهُم فِی الدُّنیا والأَخِرَةِ واُولئِ کَ اَصحبُ النّارِ هُم فیها خلِدون». ۳ - عذاب جهنمآیه ۶۸-۷۰ صافات نیز پیامد اصرار بر عقاید باطل پدران را عذاب جهنّم دانسته است: «ثُمَّ اِنَّ مَرجِعَهُم لاَِلَی الجَحیم • اِنَّهُم اَلفَوا ءاباءَهُم ضالّین • فَهُم عَلی ءاثرِهِم یُهرَعون». این عذاب برای مشرکان که از مهم‌ترین عوامل رویداد ارتجاع در جامعه هستند نیز وعده داده شده است:«حَتّی اِذا اَخَذنا مُترَفیهِم بِالعَذابِ... • قَدکانَت ءایتی تُتلی عَلَیکُم فَکُنتُم عَلی اَعقبِکُم تَنکِصون». ۴ - انتقام الهیآیه۲۵ زخرف نیز پی‌آمد گرایش به آیین نیاکان و اصرار بر آن را انتقام الهی دانسته است: «فَانْتَقَمْنا مِنْهمْ فَانْظُرْ کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الْمُکَذِّبین». ۵ - پانویس
۶ - منبعدائرةالمعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله ارتجاع. رده‌های این صفحه : ارتجاع | مباحث قرآنی
|